این روزها تب ماکت ماشین و ماکتبازی در تمام کشورها از جمله کشور ما بالا گرفته در این مقاله مروری بر دلایل اقبال ماکتهای ماشین در بین کلکسیونر های آماتور و حرفه ای خواهیم داشت . همه میدانیم زندگی ماشینی آنچنان مجال شاد زیستن را از ما گرفته که بقول دکتر جان گری همه بدنبال غار تنهایی خویش هستند !
حال در این میان اگر شخصی استثناعا بدنبال تفریحات سالم باشد ! یابدنبال نگهداری از حیوانات خانگی یا در پی جمع آوری تمبر و انگشتر و اسکناس و یا در حال تکمیل کلکسیون ماکتهای خود است . اما چرا در این میان تب جمع آوری ماکتهای کلکسیونی به سرعت در حال بالا گرفتن است؟
دلیل اول رشد سریع تکنولوژی تولید دایکست و در کنار آن انتقال کلیه خطوط تولید کارخانجات اروپایی و آمریکایی به چین می باشد که باعث شده ظریفترین مدلها با قیمتهای قابل قبول در اختیار علاقه مندان قرار گیرد.
دلیل دوم را در این جمله از پیتر شرایر مدیر بخش طراحی کمپانی کیا- هیوندایی خلاصه می کنم که در عصر ما اتومبیلها فقط یک وسیله برای حمل و نقل نیستند بلکه آثار هنری متحرکی هستند که باید احساسات بیننده را جریحه دار کنند ! هنگامیکه شما به فرض به ماکت پژو ۵۰۴ در کلکسیون شخصیتان می نگرید قطعا کلیه مفاهیم بصری که پینین فارینا بیش از ۵۰ سال پیش با طراحی این اسطوره مردمی در نظر داشته به شما انتقال می یابد .
پس این ماکت دست کمی از یک تابلو نقاشی پیکاسو یا داوینچی ندارد هرچند که کپی آن اثر باشد! دلیل سوم را می توانیم خاطرات ثبت شده در حافظه بلند مدتمان بدانیم در یک کلام ماکتها نوستالژیک هستند .به همین خاطر بیش از ۸۰ درصد کلکسیونرهای میانسال بدنبال جمع آوری ماکتهای کلاسیک هستند. پس گاهی خاطرات ما هستند که به این اشیا فلزی بی جان روح می بخشند.
دلیل چهارم محبوبیت این ماکتها ارزش افزوده قابل توجه آنهاست. بر خلاف تصوری که افراد ناآگاه از ماکتهای کلکسیونی دارند ماکت خریدن نه تنها پول دور ریختن نیست بلکه در برخی موارد چندین برابر نرخ سود بانکی پول را به جیب صاحبش روانه می کند ! اجازه دهید چند مثال بزنم :
۱- یکی از محبوبترین ماکتهای رده میان قیمت بنز استریچ ۲۲۰ سان استار یا همان معماری خودمان است . این ماکت تا حدود ۳ سال پیش در رنگهای متنوع عرضه می شد. اما با سولد اوت (توقف تولید) و به تبع آن کمیاب شدن اکثر رنگها بجز سبز تیره هم اکنون اگر بخواهید به فرض رنگ آبی یا مشکی این ماکت را خریداری کنید باید بیش از ۱میلیون تومان هزینه کنید .
۲- در رنج آماتور ماکت ۵۰۴ مارک ولی سایز ۱/۱۸ تا دو سال پیش با قیمت ۸۰ هزار تومان قابل خریداری بود اما طالبین آن امروز حاضرند بیش از ۵۰۰ هزار تومان هزینه کنند!
۳- ماکتهای اروپایی قدیمی مارکهای کورگی و دیز گان تا سال ۲۰۱۰ در حراجی های نازل لندن توسط دستفروشان به قیمت یک پوند یا حتی کمتر عرضه می شد.اما هم اکنون حتی مجموعه داران اروپایی به جمع آوری آنها علاقه مند شدند و باتوجه به اینکه سالها تولید نمی شوند قیمتهای قابل توجهی یافته اند . بطوریکه ما تقریبا بعنوان تنها عرضه کننده ماکتهای انگلیسی در ایران به ندرت می توانیم این ماکتها که بصورت محدود و فقط از مرزهای هوایی به ایران می رسد را تهیه و عرضه کنیم.
به هر حال علی رغم نوسانات ارزی ماکتبازی همچنان در حال همه گیر شدن است هم به دلایل اقتصادی و هم جذابیت فوق العاده این کوچولوهای دلفریب !
